የአውስትራሊያ የኦሮሞ ማህበረሰብ የኢሬቻ በዓልን አከበሩ።

(ኦሮሚዲያ፣ሰኔ 12፣ 2022) በሜልበርን፣ አውስትራሊያ የሚገኘው የኦሮሞ ማህበረሰብ የኢሬቻ በዓልን በደማቅ ሁኔታ አክብሯል።

ትላንት ሰኔ 12 የተከበርው ይህ በዓል በአረጋውያን ምርቅት ነበር የተጀመረው።  የኦሮሞ እናቶች እና አባቶች   ዋቃ ለፍጥረታት ሁሉ ሰላምና ምሕረትን እንዲያወርድ ፀሎት አድርገዋል።

በበአሉ ላይ እ.ኤ.አ. በ2016 በሐርሰዲ ኢሬቻ እልቂት ላይ የተሰዉትን እና የኢሬቻን ትዉፍት ለትውልድ ለማስተላለፍ ማስዋዕት ለከፈሉት የህሊና ፀሎት አደርገዋል።

የኢሬቻ በዓል ላለፉት ሁለት ዓመታት በኮቪድ-19 ምክንያት ተቋርጥ ነበር። ሆኖም የበዓሉን መንፈስ ለመጠበቅ በቤተሰብ ደረጃ በዓሉ እንደከበር መደረጎን አዘጋጆቹ ተናግረዋል።

ዘንድሮ ሁኔታው ​​ተቀይሮ ህብረተሰቡ በጋራ በመሆን በዓሉን በማክበሩ ደስ እንዳላቸው ተሳታፊዎች ተናግረዋል።

ህዝቡ እራሱን እና ቤተሰቡን ከኮቪድና ጉንፋን አደጋ ለመከላከል መንግስት የሚያወጣውን ህግና መመሪያ እንዲከተል አሳስበዋል።

ኢሬቻ አርፋሳ መንፈስ

ኢሬቻ አርፋሳ መልካም መንፈስን ለማግኘት እና ለማክበር በደረቅ ወቅት መጨረሻ እና ዝናባማ ወቅት መጀመሪያ ላይ በኮረብታ ወይም በተራራ አናት ላይ የሚከበር የምስጋና ቀን ነው።

ለዚህ ዝግጅት ኦሮሞዎች ወደ ተራራ የሚሄዱት ለምስጋና ብቻ ሳይሆን በተራራ አናት ላይ ተሰብስበው አራራ (እርቅ)፣ ነጋ (ሰላም)፣ ወሎማ (ስምምነት) እና ፊና (ሁለገብ ልማት) እንዲያጎናጽፋቸው ዋቃን ለመለመን ነው።

ኢሬቻ አርፋሳ በአንዳድ ቦታ (‘የመልካም መንፈስ በዓል’) ይባላል። ይህ በዓል  በኦሮሞ ህዝብ ዘንድ የሚከበረው በግንቦት/ሰኔ ወር ሲሆን ይህ ወቅት ከፍተኛ የመዝሪያ ወቅት ነው ።

ሁለት ወቅታዊ ኢሬቻ

በተለምዶ ኦሮሞዎች በአገር አቀፍ ደረጃ ሁለት ወቅታዊ የኢሬቻ በዓል ያከብራሉ፡ አንደኛው የሚከበረው በመስከረም መጨረሻ (ወይ በጥቅምት ወር መጀመሪያ) በፀሃይ ወቅት መጀመሪያ እና በዝናብ ወቅት መጨረሻ (ማለትም በመኸር ወቅት) የሚከበር የምስጋና በዓል ነው። ይህ ኢሬቻ መልካ ይባላል።ይህ ወቅታዊ ኢሬቻ በአለም ዙሪያ በኦሮሞዎች እና በኦሮሞ ወዳጆች ዘንድ ኢሬቻ ቢራ ተብሎም ይታወቃል።

ሌላው የኢሬቻ በዓል የሚከበረው በዝናብ ወቅት (ማለትም በአዝመራ ወቅት) ነው። ይህ ኢሬቻ አርፋሳ ይባላል። የመዝሪያው ወቅት የኢሬቻ በዓል በዝናብ እና በጥረት መልካም መንፈስ እንዲያመጣ ወደ ዋቃ ለመጸለይ ይከበራል; ለነገሩ አርሶ አደሮች ዘራቸውን መሬት ላይ ያሰራጩት በዝናብ ወቅት መጨረሻ ዘሩን ወደ ተትረፈረፈ ሰብል ለመቀየር ዋቃ ከጎናቸው መሆኑን በማረጋገጥ ብቻ ነው።

ዓላማ እና ትርጉም

ኢሬቻ አርፋሳ በግንቦት ወር አንድ ጊዜ የሚደገመው  አመታዊ የኦሮሞ የምስጋና ቀን ሲሆን ክረምት አብቅቶ የዝናብና የመትከል መጀመሪያን ምክንያት በማድረግ ነው። የደረቁ ወቅት ማብቂያ (ከጥቅምት እስከ ሚያዚያ እና የዝናብ ወቅት መጀመሩን (ከግንቦት እስከ መስከረም) ያሳያል። ይህ የኢሬቻ በዓል ልዩ የሆነ የኦሮሞ ባህል፣ ታሪካዊና ተፈጥሯዊ ውበት ነው።

በዚህ ቀን ሰዎች ለበለጠ ማህበራዊ ድል መንገድ የሚከፍት ፅናት እና ባህላቸው እና ታሪካቸውን ለመቀጠል ላሳዩት ቁርጠኝነት ሁሉንም ቅድመ አያቶች የምስጋና ስነ ስርዓትም አለ።

ተፈጥሮን ማክበር እና ለህይወት አመስጋኝ መሆን የኦሮሞ መልካም መንፈስ ባህል ነው። ሥነ ሥርዓቱ የሽማግሌዎችን በረከቶች እና ጥበብ ያከብራል፣ ቅርሶችን ይጠብቃል እና የሰው ልጅ እድገትን ይገመግማል።

የኢሬቻ በዓል አስፈላጊነት

የኢሬቻ በዓል ለማህበራዊ ትስስር ስሜት ትልቅ አስተዋፅኦ አለው። በዓሉ በባህላዊ ጉዳዮች ላይ ያተኮረ በመሆኑ፣ የማህበረሰብ አባላትን ወጋቸውን ለማሳወቅ ይረዳል። በበዓሉ ላይ የማህበረሰብ ሽማግሌዎች ባህላዊ ህጎች፣ ወጎች፣ተረቶች እና ልምዶች ያካፍላሉ፤ በቤተሰብ መካከል ያለውን አንድነት ለመጠበቅ የሚረዱ አብነቶችን ለማህበረሰቡ ያካፍላሉ።

የኢሬቻ በዓል ጭንቀታችንን ሁሉ እንድንረሳ እና መልካም የህይወት ገፅታን እንድናከብር እድል ይሰጠናል።

የኢሬቻ በዓልም ስሜታችንን ሚዛናዊ እንድንሆን ይረዳናል። ተጨማሪም አሉታዊነትን ይቀንሳል። እንዲሁም አለመግባባቶችን ለመቀነስ እድል ይሰጣል እና የተጋጩ ጓደኞችን እና ዘመዶችን በፍቅር ትስስር ውስጥ ያገናኛል።

ኢሬቻም ሰዎችን  ከየትኛውም ሃይማኖታዊ፣ ኢኮኖሚያዊ እና ማህበራዊ ዳራ የመጡ ሰዎችን አንድ ላይ ያመጣል።

ታሪካዊ ዳራ

የኦሮሞ ህዝብ ኢሬቻን የሚያከብረው ዋቃ (እግዚአብሔርን) ለማመስገን ብቻ ሳይሆን ከተፈጥሮ እና ፍጥረት ጋር የተያያዘውን አዲሱን ዝናባማ የክረምት ወቅት ለመቀበልም ጭምር ነው። በኢሬቻ በዓላት ላይ ወዳጆች፣ ቤተሰብ እና ዘመዶች ተሰብስበው በደስታ ያከብራሉ። የኢሬቻ በዓላት ሰዎችን የሚያቀራርቡ እና ማህበራዊ ትስስር የሚፈጥሩ መልካም እሴቶች የሚያጋራ የበዓል መድረክ ነው።

ከዚህም በላይ የኦሮሞ ህዝብ ይህን አስደሳች የክረምት ዝግጅት ቦና ተብሎ የሚጠራውን ክረምት ማብቃቱን እና ክረምትን በደስታ ለመቀበል ያከብራል።

ኢሬቻ የተመሰረተው በገዳ መላባ በሞርሞር፣ ኦሮሚያ በኦሮሞ አባቶች ነው። ይህ የመጨረሻው የሞርሞር የገዳ ቤልባ ቀን – የጨለማው የረሃብ እና የረሃብ ጊዜ የተመሰረተበት በግንቦት ወር 1ኛ እሁድ ወይም በሰኔ 1ኛ ሳምንት 1ኛ እሑድ በገዳ ጨረቃ አቆጣጠር መሰረት ነው። በዘመናዊው የኦሮሞ ህዝብ ሁለተኛው የክረምት የምስጋና ቀን ተብሎ ተወስኗል።

ኢሬቻ በኦሮሞ ህዝብ ዘንድ ከ6400 ዓመታት በላይ ሲከበር ቆይቷል።